Căn nhà nhỏ yên tĩnh bên trong căn Hẽm.

Chiếc Ô / AD+ Studio

Căn nhà nằm tại góc khuất trong một con hẻm Sài Gòn, nơi mọi người thường bỏ qua trong lần đầu tìm đến. Nhóm thiết kế đã cảm nhận được từ vị trí này sự yên tĩnh của khu đất bên trong, cũng như tính bất ngờ khi bước chân qua cổng nhỏ vào một khuôn viên thoáng rộng.

Hiện trạng công trình là một ngôi nhà cấp 4 cũ với vài hình ảnh kiến trúc quen thuộc như hàng hiên, khe tường gạch thông gió,… Đây là những chi tiết tự phát của dạng công trình nằm trong vùng biên độ nhiệt dao động nhỏ, thường nóng và mưa nhiều được cân nhắc và sử dụng cho thiết kế mới.Trước nhà là một khoảng sân rộng, từ cao độ mái có thể khai thác tầm nhìn ra xung quanh – một khu vực thoáng đãng và tương đối biệt lập hình thành bởi hệ cây xanh hiện trạng và khoảng lùi từ các công trình lân cận. Đây là hai yếu tố chủ yếu định hướng giải pháp cải tạo một không gian mở dưới hệ mái che rộng.

Công trình mới được che chắn bởi cổng cao và kín đáo. Vật cản này nằm trong góc khuất khi tiếp cận từ đường chính sẽ giữ lại cảm giác trầm lặng của khu đất, đồng thời tăng ấn tượng mạnh hơn khi nhìn thấy kiến trúc phía sau.

Được thiết kế cho một cặp vợ chồng trẻ có nhu cầu sinh hoạt đơn giản, khu đất bề ngang 6m là một lối thoát khỏi kích thước nhà phố điển hình Sài Gòn (4m), cho phép chia tách mặt bằng cả theo chiều dọc và chiều ngang, hình thành sự đa dạng của không gian. Tính riêng tư – yếu tố quan trọng của loại hình nhà ở – trước tiên được tổ chức theo chiều sâu và sau đó theo chiều cao của công trình. Sự tổng hợp này sẽ bố cục vị trí trước – sau – trên – dưới các thành phần chức năng. Giá trị công trình cũ được cất nhắc về tính tự thân, vậy nên nhóm kiến trúc sư đã giữ lại khung kết cấu hiện trạng, gia cố vào hệ khung mới đỡ sàn tầng lầu, nhằm tăng diện tích sử dụng.

Giải pháp kết cấu này phù hợp định hướng không gian thoáng, ít ngăn chia ban đầu ở tầng lầu nhưng cũng đòi hỏi hạn chế tải trọng hệ mái bao che. Ở môt đô thị nhiệt đới có nhiệt độ cao quanh năm, bóng râm phía dưới tán cây, mái hiên hay một cái ô thường khơi gợi cảm giác dễ chịu. Đó là vùng không gian có nhiệt độ thấp hơn bên ngoài, thông thoáng môi trường tự nhiên với tầm nhìn không vật cản.

Chiếc ô là hình ảnh cho cảm hứng thiết kế hình dạng và kết cấu mái: Tính chất công trình nhiệt đới trở nên nổi bật, tái hiện cảm giác dễ chịu bên dưới, đồng thời là lời giải cho phương án chống chịu hệ khung mái để giữ tầm nhìn rộng mở xung quanh.